De afwikkeling van een nalatenschap in 5 stappen

Wie erft er nu eigenlijk van de overledene? Dat is de vraag die als eerste gesteld moet worden. Om vast te kunnen stellen wie de erfgenamen zijn, moet je allereerst nagaan of de overledene een testament had opgemaakt. Dit controleer je bij het Centraal Testamentenregister. Is er een testament, dan zal daaruit al vaak af te leiden zijn wie de erfgenamen zijn. Indien er geen testament opgemaakt is, wijst de wet aan wie de erfgenamen zijn. Dan geldt het versterferfrecht.
In ons kennisbankartikel ‘hoe weet ik wie de erfgenamen zijn’ kun je hier meer over lezen.

Als blijkt dat je erfgenaam bent, kun je bepalen wat je met de nalatenschap wilt doen. Je bent nooit verplicht om een nalatenschap te aanvaarden. De wet biedt de mogelijkheid een nalatenschap zuiver te aanvaarden, beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. Als je de erfenis verwerpt ontvang je niets uit de nalatenschap, geen bezittingen en ook geen schulden.  
Lees hier meer over de verschillende keuzes die je kunt maken, en wat de gevolgen van een bepaalde keus zijn.

Indien het nodig is kunnen de erfgenamen bij een notaris een verklaring van erfrecht opvragen. De verklaring van erfrecht vermeldt wie de erfgenamen zijn en of er een executeur of gevolmachtigde is. Het is niet gezegd dat je altijd een verklaring van erfrecht nodig hebt.
Wij hebben ook een overzicht van de stappen die je doorloopt, vanaf het moment dat je de online aanvraag bij ons start tot aan de verklaring van erfrecht. Hierin leggen wij uit hoe wij een verklaring van erfrecht opstellen.

Tot slot vindt de afwikkeling en verdeling van de nalatenschap plaats onder de erfgenamen. De verdeling vindt plaats volgens het testament of – als er geen testament is – volgens de wet.
Dat verdelen kan alleen plaatsvinden als alle erfgenamen het met elkaar eens zijn. Het kan voorkomen dat een erfgenaam niet wil meewerken of erfgenamen er onderling niet uitkomen. In dit soort situaties zal de rechter uitkomst moeten bieden.

Als er een executeur met afwikkelingsbewind is benoemd, zorgt de executeur voor de afwikkeling en verdeling. De erfgenamen kunnen de executeur vragen hoe de executeur de erfenis heeft berekend.

Soms moet een nalatenschap vereffend worden. Bijvoorbeeld als er minderjarige erfgenamen betrokken zijn of de nalatenschap is door één of meer erfgenamen beneficiair aanvaard. Vereffening betekent dat alle bezittingen en schulden van de nalatenschap in kaart worden gebracht. Er wordt een boedelbeschrijving gemaakt. Hierna moeten bepaalde goederen worden verkocht, zodat de schuldeisers betaald worden. Dat betalen moet in een door de wet bepaalde volgorde. Is er dan een overschot dan zal dat aan de erfgenamen ter beschikking worden gesteld. Het is belangrijk dat de regels met betrekking tot de vereffening juist worden opgevolgd om te voorkomen dat je alsnog zuiver erfgenaam wordt. In ons kennisbankartikel over beneficiaire aanvaarding hebben wij uitgeschreven hoe de vereffeningsprocedure in zijn werk gaat, je kunt hier meer over de vereffeningsprocedure lezen.